بنادر و حمل ونقل دریایی

حمل و نقل دریایی شاخه‌ای از بخش حمل و نقل است که در توسعه تجارت خارجی کشورها نقش مهمی را ایفاء می‌کند. این شاخه از حمل و نقل به واسطه داشتن مزیت‌هایی از جمله "هزینه پائین حمل کالا"، "پرداخت وجه در مقابل اسناد معتبر"، و "سرعت عمل در رسانیدن کالا از تولیدکننده به مبادی ورودی کشور"، از مناسب‌ترین روش‌های حمل و نقل به شمار می‌آید. 
دریاداری و بندرداری که شامل بازنگه‌داشتن آبراه ها و کانال‌های محل عـبور و مرور کشتی‌های تجاری و خدماتی است، با انجام لایروبی، نصب و نگه‌داری علائم، فانوس‌های دریایی و خشکی و هدایت کشتی‌ها و بارگیری و تخلیه آن‌ها کامل می شود. اجرای مـقـررات بندری، دریایی، کشتی‌رانی بازرگانی و مدیریت تردد و بارگیری و تخلیه کشتی‌های تجاری خدماتی به منظور ایجاد موقعیت و فراهم ساختن تسهیلات مناسب و لازم جهت گسترش بـازرگـانـی و امـور تـجارت دریایی و هـمـچـنـین وصول حقوق و عوارض بـندری، قسمت بندرداری از وظایف سازمان بنادر و دریانوردی را تشکیل می‌دهد که سابقه آن به ۱۲ ذیحجه سال ۱۲۲۹ هجری قمری برابر با ۲۵ نوامبر ۱۸۱۴ میلادی می‌رسد. طی آن سال‌ها در بندر بوشهر اداره‌ای به عنوان <شعبه گمرکات جنوب> تاسیس شد. این اداره وظیفه داشت ضمن مراقبت از سواحل ایران، از ورود و خروج کالاهای قاچاق از راه‌های دریایی جنوب نیز جلوگیری کند و در حقیقت وظایف امور بندری و دریایی را نیز شعبه گمرکات جنوب برعهده داشت. در تاریخ ششم بهمن ماه ۱۳۰۶ شمسی تاسیسات و تجهیزات اداره بندر انزلی در شمال کشور از دولت روسیه باز پس گرفته شد و اداره امور آن به ماموران ایرانی سپرده شد. در چهارم خردادماه ســال ۱۳۳۹ <بـنـگــاه کــل بـنــادر و کـشـتـی‌رانـی> بـه <سـازمـان بـنادر و کشتی‌رانی> تبدیل و بر مسئولیت و اختیارات آن افزوده شد. اعمال حاکمیت در آب‌های ساحلی و تولیت کلیه امور بندری و دریایی کشور و اجرای مقررات بندری و کشتی‌رانی ساحلی و مراقبت در توسعه کشتی‌رانی بازرگانی و وصول حـقــوق و عــوارض بـنـدری و ثـبـت شـنـاورهای تابع کشور به عهده آن گذاشته شد. درهمین سال اداره کل بندر خرمشهر که به طور مستقل انجام وظیفه می‌کرد، تابع سازمان بنادر و کشتی‌رانی شد. این سازمان در دهم خرداد ماه ۱۳۴۰ به وزرات بازرگانی منتقل و در تاریخ بیستم اسفندماه سال ۱۳۴۱ پس از تشکیل وزارت اقتصاد تابع این وزارت‌خانه شد. در سال ۱۳۵۳ و به دنبال تصویب قانون تغییرنام وزارت راه به وزارت راه و ترابری و اضافه شدن وظائف حمل و نقلی به وزارت جدید راه و ترابری، سازمان بنادر و کشتی‌رانی نیز از وزارت دارائـی جـدا شـد و به وزارت جدید راه و ترابری انتقال یافت. ‌

سرانجام